Na co zwracać uwagę przy wyborze zabawek
Wielu rodzicom wybór odpowiedniej zabawki dla swojego dziecka spędza sen z powiek. Nie ma czemu się dziwić – asortyment na półkach sklepowych jest niezwykle szeroki. Dostępne są zabawki np. kontrastowe, grające, migające, duże, małe, jeżdżące itd. Stając przed wyborem odpowiedniej zabawki trudno zdecydować, która będzie najodpowiedniejsza dla swojego dziecka.
Podstawowa funkcja zabawki
Zabawka ma nieść ze sobą możliwość edukacji, nauki i rozwoju. Zabawki mają dziecko rozwijać, uczyć, mobilizować do aktywności ruchowej, pobudzać procesy myślowe. I wcale nie mam tu na myśli zabawek bardzo zaawansowanych technicznie i robiących „wszystko” za dziecko. Dobra zabawka rozwija i pobudza dziecko do aktywności. Znaczące część dostępnych zabawek nie uczy dziecka myślenia i nie pobudza do działania, tylko oferuje gotowe rozwiązania. Często im prostsza zabawka tym lepiej. Zabawki grające, uciekające, świecące są dla dziecka atrakcyjne przez chwilę i najczęściej lądują w kącie. Zdarza się, że najlepszą zabawką okazuje się butelka po wodzie czy buty zostawione w pokoju. Dobra zabawka to taka, która otwiera przed dzieckiem wiele możliwości np. drewniane klocki, sortery, książeczki – można się nimi bawić na różne sposoby i nie ma też możliwości przebodźcowania dziecka – tak, jak w przypadku zabawek multisensorycznych.
Zabawka, a wiek dziecka
Zabawkę zawsze dostosowujemy do wieku oraz poziomu umiejętności dziecka. Inne zabawki kupujemy niemowlakowi, półrocznemu, rocznemu dziecku, a inne przedszkolakowi. Jeżeli dziecko ma nieadekwatny rozwój ruchowy i/lub intelektualny w odniesieniu do przyjmowanych norm rozwojowych, to wybieramy zabawki adekwatne do jego możliwości. W innym przypadku możemy spowodować u dziecka znudzenie się zabawką i brak postępów w rozwoju albo niechęć do podejmowania prób.
Niemowlakowi warto zakupić matę edukacyjną albo puzzle piankowe, które przydadzą się nie tylko w pierwszych miesiącach życia, ale również później, kiedy dziecko będzie mogło zdobywać coraz bardziej zaawansowane umiejętności ruchowe. Już od narodzin można pokazywać dziecku książeczki kontrastowe. Dla kilkumiesięcznego dziecka sprawdzą się gryzaki, grzechotki, piszczki, piłki z dziurami (aby dziecko łatwiej mogło je złapać), zabawki multisensoryczne zawierające różne elementy: szeleszczący materiał, dzwoneczek, gryzak, lusterko, wstążki, metki, wbudowany piszczek albo dzwoneczek. Dla dzieci, które chcemy bardziej zachęcić do przemieszczania się, wybieramy piłki, zabawki wibrujące, uciekające, walce edukacyjne, które spowodują u dziecka chęć zdobycia zabawki i zmuszą do przemieszczenia się. Zabawki przeznaczone dla dzieci powyżej roku życia powinny rozwijać w szczególności zdolności manualne dłoni. Mam tutaj na myśli różnego rodzaju klocki, układanki, puzzle, sortery, piramidy edukacyjne, albo zabawki interaktywne. Mają one za zadanie, oprócz wsparcia rozwoju intelektualnego, rozwijać i doskonalić precyzyjne ruchy dłoni.
Mimo wszystko jednak do zabawy z dzieckiem nie jest potrzebne wiele zabawek. Dajmy dziecku możliwość samodzielnego doświadczania, ponieważ najważniejsza jest aktywność ruchowa i zaangażowanie samego dziecka. Piszę o tym dlatego, że zapominamy czasami o zwykłej zabawie z dzieckiem, która jest nieoceniona. Wystarczy podłoga i nasze ciało, które możemy wykorzystać na różne sposoby.
Bezpieczeństwo dziecka
Zabawka musi spełniać wymogi i odpowiednie normy oraz posiadać oznaczenie CE. Niestety to wszystko nie gwarantuje dziecku bezpieczeństwa. Rodzic musi zwrócić uwagę na kwestię przeznaczenia zabawki do wieku dziecka (niebezpieczeństwo zadławienia się przez małe dzieci drobnymi elementami), zwracać uwagę na elementy ruchome albo niebezpieczne w zabawce, zweryfikować z jakiego tworzywa została wykonana zabawka oraz sprawdzić przymocowanie wstążek, metek, sznurków itd., które mogą stać się niebezpieczne dla dziecka. Wyobraźnia dziecka jest bardzo szeroka i często nie jesteśmy w stanie przewidzieć konsekwencji, jednakże musimy minimalizować ryzyko wypadków.
Monika Młoda
Fizjoterapeuta
BabyFizjo